ویژگی های بنیادین منظر فرهنگی در فضاهای روستایی کوهستانی در غرب ایران مطالعه موردی: روستای ورکانه و روستای شهرستانه

پژوهش حاضر با تأکید بر ملاحظات محلی، به بررسی و کنکاش مهم ترین ویژگی های بنیادین «منظر فرهنگی» در مناطق روستایی غرب ایران می پردازد و روابط بین عناصر کالبدی منظر و عوامل فرهنگی مؤثر بر فضاهای روستایی را در قالب مبحث «منظر فرهنگی روستایی» بررسی می کند. یافته های این مقاله نشان می دهند که فرهنگ ساکنان روستایی در طول زمان سبب شکل گیری نوع خاصی از منظر در هر منطقه از کوهستان زاگرس می گردد، که در این مقاله از آن با عنوان منظر فرهنگ یاد می شود. در حقیقت می توان چنین بیان داشت که «بستر طبیعی زمین» تحت تأثیر «ملاحظات فرهنگی»، دستخوش تغییراتی می شود و این تغییرات به نوبه خود سبب بروز و ظهور «ویژگی های بنیادین منظر فرهنگی» در روستاهای منطقه زاگرس می گردند. در پژوهش حاضر، نویسنده روش تحلیلی ـ توصیفی را به عنوان روش علمی این پژوهش برگزیده است. در بخش اول این مقاله، نگارنده با انجام مطالعات کتابخانه ای چارچوب نظری پژوهش را تدوین کرده است؛ و در بخش دوم با استفاده از نقشه های هوایی و تصاویر ماهواره ای و همچنین با حضور در دو روستای مورد بررسی، با استفاده از روش مشاهده مستقیم به ارزیابی میزان تأثیرپذیری منظر روستایی از فرهنگ ساکنان و روند شکل گیری منظر فرهنگی در روستای ورکانه و شهرستانه در استان همدان در امتداد رشته کوه زاگرس پرداخته است.